تهدید انسانی، مهمترین چالش سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان است
گلپایگان-ایرنا- پژوهشگر حوزه باستان شناسی گفت: عوامل انسانی از مهمترین خطرها و چالشهای پیش روی سنگنگارههای ارزشمند تاریخی گلپایگان است. توسعه معادن در حریم محوطههای سنگنگارهها از موارد بارز این تهدیدات است، بطوریکه در مجموعه سنگ نگارههای «تیمره» گلپایگان در حال حاضر فعالیت معادن بلای جان این نقوش ارزشمند شده است. ورود برخی از گردشگران ناآگاه به مناطق بکر سنگنگارهها سبب یادگارنویسی و کندوکاو در اطراف آنها شده است. میزان حفاظت از این آثار تاریخی باید افزایش یابد و گردشگری توسط افراد آموزش دیده و بصورت ضابطهمند در منطقه سنگنگارههای گلپایگان صورت بگیرد. وجود ۳۶ هزار نمونه نقوش حک شده تصویری و خطی بر روی سنگ نگاره گلپایگان، نمودی از تبلور فرهنگ و تمدن هزاران ساله ایران در جهان است.
برای رزرو بلیط هواپیما و کسب اطلاعات بیشتر با ایران چارتر تماس بگیرید:

عوامل انسانی به عنوان تهدید اصلی سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان
در شهرستان گلپایگان، سنگ نگارههای تاریخی به عنوان گنجینههایی بینظیر از تمدنهای گذشته شناخته میشوند. این آثار باستانی که نمادی از فرهنگ و هنر هزاران ساله ایران هستند، به دلیل فعالیتهای انسانی همچون توسعه معادن و ساخت و سازهای غیرمستدام در معرض خطر قرار گرفتهاند. مهاجرت جمعیت و ورود گردشگران ناآگاه نیز موجب تخریب و فراموشی این نقوش تاریخی شده است. لذا ضروری است که اقدامات فوری برای حفاظت و نگهداری از این آثار صورت گیرد.
تأثیر توسعه معادن بر محافظت از سنگ نگارههای گلپایگان
یکی از بزرگترین تهدیدهای انسانی برای سنگ نگارههای گلپایگان، توسعه معادن در اطراف این محوطههای باستانی است. استخراج مواد معدنی بدون رعایت ملاحظات زیستمحیطی و با استفاده از تکنولوژیهای ناسالم، منجر به نابودی نقوش تاریخی شده و ارزش فرهنگی این منطقه را کاهش میدهد. نیاز به اجرای قوانین سختگیرانهتر و نظارت دقیقتر بر فعالیتهای معدنی احساس میشود تا از تخریب بیشتر سنگ نگارهها جلوگیری شود.
نقش گردشگری بیضابطه در فرسایش سنگ نگارههای تاریخی
ورود گردشگران بیتجربه و ناآگاه به مناطق سنگ نگارههای گلپایگان موجب آسیبدیدگی و تخریب این آثار باستانی شده است. رفتارهای نادرست مانند خوردن و نوشیدن در نزدیکی سنگها، لمس مستقیم نقوش و استفاده از ابزارهای نامناسب میتواند به کاهش عمر مفید این سنگ نگارهها منجر شود. ایجاد برنامههای آموزشی و راهنمایی برای گردشگران از اهمیت ویژهای برخوردار است تا از حفظ و نگهداری صحیح این آثار تاریخی اطمینان حاصل شود.
تأثیر تخریبهای ناخواسته توسط مردم محلی بر سنگ نگارههای گلپایگان
تخریبهای ناشی از فعالیتهای روزمره مردم محلی نیز یکی دیگر از چالشهای مهم برای سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان محسوب میشود. استفاده نادرست از مناطق نزدیک به سنگ نگارهها برای کشاورزی و سایر فعالیتهای اقتصادی میتواند باعث فرسایش و آسیب به این آثار شود. همکاری نزدیک با جوامع محلی و ارتقاء آگاهی آنان درباره اهمیت حفاظت از این نقوش باستانی میتواند راهحلی موثر برای مقابله با این تهدید محسوب شود.
ضرورت افزایش بودجه و منابع مالی برای حفاظت از سنگ نگارههای تاریخی
یکی از موانع اصلی در حفظ و نگهداری سنگ نگارههای گلپایگان، کمبود بودجه و منابع مالی کافی است. بدون تامین مالی مناسب، انجام کارهای نگهداری، تعمیرات و حفاظت از این آثار باستانی ممکن نخواهد بود. دولت و نهادهای مرتبط باید بودجههای بیشتری را به این حوزه اختصاص دهند و از منابع مختلف مالی برای حمایت از پروژههای حفاظتی بهرهمند شوند.
اهمیت بهرهگیری از تکنولوژیهای نوین در حفاظت از سنگ نگارههای تاریخی
استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته مانند اسکن سهبعدی، تصاویر هوایی و نرمافزارهای مدیریت داده میتواند در حفاظت و نگهداری از سنگ نگارههای گلپایگان نقش مهمی ایفا کند. این تکنولوژیها به متخصصان کمک میکنند تا تغییرات و آسیبهای احتمالی را به موقع شناسایی کرده و اقدامات لازم برای جلوگیری از تخریب بیشتر را انجام دهند. سرمایهگذاری در این حوزه میتواند به حفظ این آثار باستانی کمک شایانی نماید.
نقش آموزش و پرورش در افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت سنگ نگارههای تاریخی
آموزش نسل جوان و افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت سنگ نگارههای گلپایگان از جمله راهکارهای موثر در حفظ این آثار باستانی است. برنامههای آموزشی در مدارس و دانشگاهها که به تاریخ و اهمیت سنگ نگارهها میپردازند، میتواند نسل جدید را نسبت به نیاز به حفاظت و نگهداری از این گنجینههای ملی حساس کند. همچنین، ایجاد کارگاهها و سمینارهای تخصصی برای دانشجویان و علاقهمندان به باستانشناسی میتواند به ارتقاء دانش و مهارتهای لازم برای حفاظت از این آثار کمک کند.
تأثیر قوانین و مقررات سختگیرانهتر بر حفاظت از سنگ نگارههای تاریخی
اجرای قوانین و مقررات سختگیرانهتر در حوزه حفاظت از آثار باستانی نقش مهمی در جلوگیری از تخریب سنگ نگارههای گلپایگان ایفا میکند. تصویب قوانین جدید که فعالیتهای معدنی، ساخت و ساز و گردشگری را در مناطق حاوی سنگ نگارههای تاریخی محدود و کنترل میکنند، میتواند به حفاظت بیشتر از این گنجینهها کمک کند. همچنین، اعمال جریمههای سنگین برای تخریب و آسیبرسانی به این آثار میتواند به افزایش رعایت قوانین توسط افراد و شرکتها منجر شود.
اهمیت همکاری بینالمللی در حفاظت از سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان
همکاری با نهادها و سازمانهای بینالمللی میتواند در حفاظت از سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان بسیار موثر باشد. انتقال دانش و تجربههای جهانی در زمینه حفاظت از آثار باستانی، فراهم آوردن منابع مالی و فنی از سوی کشورها و سازمانهای بینالمللی میتواند به بهبود وضعیت حفاظتی این آثار کمک کند. همچنین، انعقاد توافقنامههای مشترک با سایر کشورها میتواند به تبادل اطلاعات و تکنولوژیهای نوین در زمینه حفاظت از سنگ نگارهها منجر شود.
چالشهای پیشرو در حفظ و نگهداری سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان
حفظ و نگهداری سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان با چالشهای زیادی روبرو است که نیازمند راهکارهای جامع و هماهنگ است. از جمله این چالشها میتوان به کمبود منابع مالی، نبودن برنامههای حفاظتی مستدام، تخریبهای ناشی از عوامل طبیعی و انسانی و عدم آگاهی کافی مردم اشاره کرد. برای مقابله با این چالشها، نیازمند همکاری نزدیک بین نهادهای دولتی، محلی، جامعه علمی و مردم محلی هستیم تا با برنامهریزی دقیق و اجرای سیاستهای موثر، این گنجینههای باستانی را برای نسلهای آینده حفظ کنیم.

سوالات متداول
- چه عاملی سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان را تهدید میکند؟
- مهمترین تهدید سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان، عوامل انسانی مانند تخریب و آسیبرسانی عمدی یا غیرعمدی، حکاکیهای جدید، فرسایش ناشی از فعالیتهای انسانی، و عدم توجه به حفظ و نگهداری از این آثار است.
- چگونه میتوان از سنگ نگارههای تاریخی گلپایگان محافظت کرد؟
- برای حفاظت از این آثار، لازم است اقداماتی مانند تعیین و اجرای قوانین و مقررات جدید، تلاش برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به ارزش این آثار، و محافظت فیزیکی از آنها با استفاده از تجهیزات و روشهای مناسب انجام شود.
- چه اقداماتی برای جلوگیری از تخریب سنگ نگارهها انجام شده است؟
- از جمله اقدامات انجام شده برای جلوگیری از تخریب سنگ نگارهها میتوان به ایجاد تابلوهای اطلاع رسانی، استخدام حفاظت فیزیکی، و برگزاری کارگاههای آموزشی برای ارتقای آگاهی عمومی اشاره کرد.
منبع خبری : https://www.irna.ir/news/85714553/%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4-%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA