راه‌های رفته و نرفته برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز
محور زندیه شیراز یکی از مهمترین و زیباترین میراث‌های فرهنگی ایران است که به دلیل تاریخچه غنی و معماری خیره‌کننده‌اش شناخته می‌شود. ثبت جهانی محور زندیه شیراز نه تنها به حفظ و نگهداری این مجموعه تاریخی کمک می‌کند بلکه فرصت‌های جدیدی را برای ارتقای گردشگری فرهنگی و اقتصادی در منطقه فراهم می‌آورد. از راه‌های رفته و نرفته برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز می‌توان به بهبود زیرساخت‌های گردشگری، ارتقای امکانات بازدیدکنندگان و افزایش سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی اشاره کرد. همچنین،راه‌های رفته و نرفته برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز شامل آموزش و آگاهی‌بخشی به جامعه محلی و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو است که نقش مهمی در تضمین ثبت جهانی این میراث فرهنگی ایفا می‌کند. یکی دیگر از راه‌های رفته و نرفته برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز، توسعه و بازسازی ساختمان‌های تاریخی موجود بوده که با حفظ اصالت و زیبایی‌های معماری اصلی، امکانات مدرن را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد. این اقدامات نه تنها به حفظ ارزش تاریخی محور زندیه کمک می‌کنند بلکه باعث جلب توجه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی به این مجموعه ارزشمند می‌شوند. در نهایت، راه‌های رفته و نرفته برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز با تمرکز بر حفظ و ارتقای میراث فرهنگی، آینده‌ای روشن و پایدار برای این بخش مهم از فرهنگ و تاریخ ایران رقم خواهد زد.
محور زندیه، میراث ماندگار شیراز و ایران است که حالا بر پایه وعده وزیر میراث فرهنگی و گردشگری قرار است جهانی شود؛ مقرر شده، محوطه روبروی ارگ، میدان نقاره‌خانه و حیاط دیوانخانه میدانی تاریخی، بزرگتر از نقش جهان بلندآوازه اصفهان شود. به گزارش خبرنگار ایرنا، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که پنجشنبه و جمعه هفته گذشته به فارس سفر کرده بود، در مراسم اختتامیه سومین جشنواره بین‌المللی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی این نوید را داد که مجموعه ارگ کریم خان زند شیراز توسعه پیدا می‌کند و به سمت ثبت جهانی شدن پیش می‌رود. به گفته صالحی امیری، با توسعه محوطه ارگ کریمخانی و پیوند با گستره پیرامون آن، میدانی بزرگتر از نقش جهان ایجاد خواهد شد. مجموعه زندیه شیراز، یادگار کریمخان زند است و وکیل‌الرعایا سال ۱۱۸۹ قلعه مقر حکومت خود یا همان ارگ کریمخانی را بنا کرد که امروز به یکی از نمادهای مهم شیراز بدل شده است. سپس بناهای تاریخی محور زندیه شامل عمارت دیوانخانه، باغ نظر، حمام و بازار وکیل بنا شد و امروز سخن از جهانی شدن این میراث تاریخی شیراز است. ثبت جهانی مجموعه تاریخی زندیه با چالش‌هایی مواجه است که یکشنبه بیستم آبان ۱۴۰۳ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به خبرنگار ایرنا گفت مهمترینِ آن رفع شده است. برداشتن سنگ مخابرات از پیش پای ثبت جهانی زندیه قرار است با همراهی میراث فرهنگی فارس و شهرداری شیراز، محوطه ارگ کریمخانی توسعه یابد و به چیزی بزرگتر از میدان نقش جهان تبدیل شود؛ اتفاقی که قرار است رخ دهد، بازآفرینی پیوند معنادار مجموعه زندیه با یکدیگر است، به این معنی که میدان نقاره خانه در میانه محوطه ارگ کریمخانی، بازار وکیل و دیوانخانه احیا و میدانگاهی گسترده پدیدار می‌شود.
ارگ کریمخان مقر حکومت سیاسی و بازار وکیل پایگاه اقتصادی زندیه بوده است که از شناخته شده‌ترین و گردشگرپذیرترین اماکن تاریخی کشور به شمار می‌روند اما عموم مردم، دیوانخانه را کمتر می‌شناسند. دیوانخانه زندیه که پشت ارگ کریمخان در خیابان شاپور سابق است پایگاه اداری دوره کریمخانی بود که فاز نخست آن سال گذشته به انجام رسید و نوروز ۱۴۰۳ به روی گردشگران گشوده شد. دیوانخانه همان جایی است که بزرگترین چالش ثبت جهانی محور زندیه در حیاط آن قد علَم کرده است؛ ساختمان مخابرات شیراز که بنا به ارزیابی کارشناسان میراث فرهنگی وصله‌ای ناهمخوان در بافت تاریخی زندیه است. محمد ثابت اقلیدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی فارس اعلام کرد: با تهاتر انجام شده، قرار است مخابرات ظرف ۴۰ روز آینده ساختمان خود را تحویل اداره‌کل میراث فرهنگی دهد تا حیاط دیوانخانه آزاد شود. او ادامه داد: قرار شده زمینی در مقابل عمارت دیوانخانه به مخابرات واگذار شود؛ اکنون کارشناسان در حال برآوردن نرخ ساختمان و تجهیزات مخابرات هستند و چنانچه این ساختمان و تأسیسات و تجهیزات آن، ارزش بیشتری داشته باشد، شهرداری شیراز مابه‌التفاوت را پرداخت کند. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: بر این اساس ساختمان فرسوده مخابرات تخریب و حیاط دیوانخانه عین به عین بازآفرینی می‌شود؛ چرا که یکی از مهمترین موانع ثبت جهانی محور زندیه همین ساختمان مخابرات است.
هتل آسمان با ۱۸ طبقه در حوالی ارگ کریمخانی (در خیابان رودکی) قد کشیده که گفته می‌شود سدی مقابل ثبت جهانی محور زندیه است، چرا که منظر بصری ارگ تاریخی کریمخان را تخریب کرده است. ساخت اسکلت اولیه این هتل، سال ۱۳۸۰ در ۶ طبقه آغاز شد، اما در ۲ مرحله افزایش ارتفاع یافت و اکنون با ۱۸ طبقه، بر فراز ارگ نمایان است؛ بهار ۱۳۹۴ شورای عالی معماری و شهرسازی مجوز تخریب چهار طبقه فوقانی این هتل را صادر کرد؛ ولی این حکم هرگز اجرا نشد. اما روزگار برای هتل آسمان نیز به کام نبود و صبح ۱۲ مردادماه ۱۳۹۸ دچار حریق شد؛ آتشی که ۱۴ ساعت زبانه کشید و ایمنی این ساختمان را به شدت متزلزل کرد. اکنون که ثبت جهانی زندیه جدی‌تر از هر زمانی پیگیری شده و از سویی اقدامات لازم یک به یک در حال انجام است و از سوی دیگر مطالعات آن از سوی شهرداری کلید خورده، سرنوشت هتل آسمان اهمیتی بیشتر پیدا کرده است.
عاقبت آسمان را از مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس جویا شدیم و او پاسخ داد: در این مرحله، هتل آسمان از نظر میراثی بررسی نمی‌شود، بلکه ابتدا، چالش بزرگ آن، ایمنی و حفاظت است که در پی آتش‌سوزی رخ داده، آسیب دیده و متولی بررسی آن سازمان نظام مهندسی است. ثابت اقلیدی افزود: در توافق با سرمایه‌گذار آسمان، بنا شده ابتدا مساله امنیت و استحکام‌بخشی آن حل شود و تاییدیه نظام مهندسی را دریافت کند و در مرحله بعد به سراغ مسائل میراثی آن خواهیم رفت. او ادامه داد: پس از این مرحله است که از کارشناسان یونسکو دعوت می‌شود تا نظر خود را درباره سرنوشت این هتل اعلام کنند؛ اینکه ارتفاع کاهش یابد و یا هر تصمیم دیگری که باید عملی شود. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اضافه کرد که در مساله آسمان باید حق‌النفس و بیت‌المال در نظر گرفته شود و چنانچه فردی در اعطای مجوز بی‌قانونی کرده باید این حق و حقوق جبران شود. ثابت اقلیدی گفت: غیر از آسمان چند ساختمان دیگر نیز هست که باید تعیین تکلیف شود، اما مهمترین چالش همان ساختمان مخابرات بود که بزودی رفع می‌شود.
اگر از موانع حل شده و نشده ثبت جهانی محور زندیه بگذریم، شهرداری شیراز انجام مطالعات ثبت جهانی محور زندیه شامل بازار وکیل، حمام وکیل، مسجدهای وکیل و مشیر و بافت تاریخی این شهر را به عهده گرفته است. به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، در فاز نخست، محور زندیه، ارگ کریمخانی، آرامگاه کریمخان زند، دیوانخانه، میدان نقاره‌خانه، بازار وکیل در دست ساماندهی و آماده‌سازی برای ثبت است و در ادامه دیگر میراث شاخص ایمن منطقه نیز به آن پیوست خواهد شد. ثابت اقلیدی گفت: آرایه‌های شهری محور زندیه نیز باید انضباط‌بخشی شود؛ بخشی از آن مغازه‌های هجوار ارگ است که هر کدام نوعی معماری و تابلو دارند و باید همه آنها اصلاح و متناسب با آرایه‌های معماری زندیه بهسازی شود. او بیان کرد: این اقدامات باید همزمان و مبتنی بر مطالعات ثبت جهانی محور زندیه اجرایی شود. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی فارس درباره مرمت و ساماندهی بازار وکیل گفت: مرمت و سبک‌سازی سقف بازار وکیل در دست اقدام است و بعضی از پروژه‌های این پرونده بیش از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند. ثابت اقلیدی گفت: اردو بازار، سرای روغنی، سرای مشیر و بازار حاجی هم اکنون در دست مرمت است و نظارت خود را بر بازار وکیل تشدید کرده‌ایم و افرادی که تعرضی به دیواره‌ها یا دیگر بخش‌های این بنای تاریخی داشته‌اند، باید مشکل را رفع کنند و در غیر این صورت باید آن را در قالب همکاری با میراث فرهنگی برای مرمت، جبران کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد راه‌های رفته و نرفته برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز**، می‌توانید با ایران چارتر تماس بگیرید. شماره تلفن ۰۲۱۹۱۰۹۱۱۹۰ و آدرس ایمیل info@irancharter.ir در اختیار شما قرار دارد.
ایران چارتر با ارائه خدمات گردشگری و تورهای متنوع، به شما کمک می‌کند تا به بهترین نحو از سفر خود به شیراز و بازدید از محور زندیه لذت ببرید.
بهبود زیرساخت‌های گردشگری محور زندیه شیراز
به منظور ثبت جهانی محور زندیه شیراز، ایران چارتر بر بهبود و توسعه زیرساخت‌های گردشگری این منطقه متمرکز شده است. این اقدامات شامل توسعه راه‌ها، ایجاد امکانات حمل و نقل مناسب، و بهبود دسترسی به نقاط دیدنی تاریخی می‌باشد. با تقویت زیرساخت‌ها، تجربه بازدیدکنندگان بهبود یافته و جذابیت محور زندیه برای گردشگران داخلی و خارجی افزایش می‌یابد. ایران چارتر با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی، گامی مؤثر در جهت ثبت جهانی محور زندیه شیراز برداشته است.
ارتقای امکانات بازدیدکنندگان در محور زندیه شیراز
ایران چارتر با هدف ارتقای امکانات بازدیدکنندگان، در حال بهبود خدمات رفاهی و اطلاعاتی در محور زندیه شیراز است. این شامل ایجاد مراکز اطلاعاتی، نصب تابلوهای راهنمای گردشگری، و فراهم کردن امکانات رفاهی مانند رستوران‌ها و فضای استراحت می‌باشد. با فراهم آوردن این امکانات، بازدیدکنندگان تجربه‌ای راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر از گردش در محور زندیه خواهند داشت که این امر به نوبه خود به افزایش رضایت آنان و جذب بیشتر گردشگران منجر می‌شود.
افزایش سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در محور زندیه شیراز
برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز، ایران چارتر به جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی متعهد است. این سرمایه‌گذاری‌ها به توسعه پروژه‌های بازسازی، ایجاد امکانات گردشگری جدید، و بهبود زیرساخت‌های موجود کمک می‌کند. ایران چارتر با ارائه تسهیلات و مشوق‌های مالی، سرمایه‌گذاران را تشویق به سرمایه‌گذاری در محور زندیه می‌کند تا با همکاری یکدیگر، این منطقه تاریخی را به سطح جهانی برسانند.
آموزش و آگاهی‌بخشی جامعه محلی نسبت به اهمیت محور زندیه شیراز
یکی از راه‌های رفته و نرفته برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز، آموزش و آگاهی‌بخشی به جامعه محلی است. ایران چارتر با برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها و دوره‌های آموزشی، سعی دارد تا ارزش و اهمیت حفظ و نگهداری محور زندیه را به مردم محلی منتقل کند. افزایش آگاهی در جامعه، منجر به مشارکت فعال آنان در فرآیند حفظ میراث فرهنگی و تاریخی محور زندیه می‌شود و نقش مهمی در تضمین موفقیت این پروژه ایفا می‌کند.
همکاری با سازمان‌های بین‌المللی برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز
ایران چارتر با هدف ثبت جهانی محور زندیه شیراز، به همکاری با سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو علاقه‌مند است. این همکاری‌ها شامل ارائه مستندات لازم، انجام ارزیابی‌های کارشناسی، و پیروی از استانداردهای بین‌المللی می‌باشد. حضور سازمان‌های بین‌المللی در فرآیند ثبت جهانی، اعتماد بیشتری را به پروژه می‌بخشد و احتمال پذیرش محور زندیه در فهرست میراث جهانی را افزایش می‌دهد.
توسعه و بازسازی ساختمان‌های تاریخی محور زندیه شیراز
یکی از راه‌های موثر برای ثبت جهانی محور زندیه شیراز، توسعه و بازسازی ساختمان‌های تاریخی موجود است. ایران چارتر با حفظ اصالت و زیبایی معماری اصلی، امکانات مدرن را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد. این بازسازی‌ها شامل مرمت دیوارها، بهسازی نماها، و تقویت سازه‌ها می‌باشد. با این اقدامات، نه تنها ارزش تاریخی ساختمان‌ها حفظ می‌شود، بلکه جذابیت آنها برای گردشگران افزایش می‌یابد.
حفظ اصالت و زیبایی معماری اصلی محور زندیه شیراز
ایران چارتر به حفظ اصالت و زیبایی معماری اصلی محور زندیه شیراز متعهد است. در تمامی پروژه‌های بازسازی و توسعه، اصول حفظ میراث فرهنگی رعایت می‌شود تا زیبایی‌های اصیل و تاریخی این محل به نحو احسن حفظ گردد. این تعهد به اصالت معماری، محور زندیه را به نمونه‌ای برجسته از معماری تاریخی تبدیل می‌کند که می‌تواند جایگاه خود را در فهرست میراث جهانی تثبیت کند.
تعهدات ایران چارتر در حفظ و ارتقای محور زندیه شیراز
ایران چارتر با تمرکز بر حفظ و ارتقای محور زندیه شیراز، تعهد خود را نسبت به این میراث فرهنگی نشان داده است. این تعهد شامل برنامه‌ریزی دقیق، استفاده از فناوری‌های نوین در بازسازی، و همکاری با کارشناسان مختلف می‌باشد. ایران چارتر با مدیریت مؤثر و منابع کافی، تلاش می‌کند تا محور زندیه به عنوان یک نقطه مهم فرهنگی و تاریخی در سطح جهانی شناخته شود.
آینده‌ای پایدار و روشن برای محور زندیه شیراز پس از ثبت جهانی
ثبت جهانی محور زندیه شیراز نه تنها به حفظ و نگهداری این میراث فرهنگی کمک می‌کند، بلکه آینده‌ای پایدار و روشن برای آن فراهم می‌آورد. ایران چارتر با تمرکز بر توسعه پایدار، برنامه‌هایی را برای مدیریت منابع، حمایت از بازدیدکنندگان، و حفظ ارزش‌های فرهنگی تدوین کرده است. این رویکرد پایدار، تضمین می‌کند که محور زندیه به نسل‌های آینده نیز به عنوان یک میراث ارزشمند ارائه شود و نقش مهمی در گردشگری فرهنگی ایران ایفا کند.
سوالات متداول
- محور زندیه شیراز چیست؟
- محور زندیه شیراز مجموعه‌ای تاریخی است که شامل ارگ کریم خان زند، میدان نقاره‌خانه، حیاط دیوانخانه و سایر بناهای تاریخی می‌باشد و به عنوان میراث ماندگار شیراز و ایران شناخته می‌شود.
- وزیر میراث فرهنگی چه برنامه‌ای برای محور زندیه دارد؟
- وزیر میراث فرهنگی قصد دارد محوطه ارگ کریم خان زند و سایر بخش‌های محور زندیه را توسعه داده و آن را در آینده‌ای نزدیک به ثبت جهانی یونسکو برساند.
- چالش‌های ثبت جهانی محور زندیه چیستند؟
- یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، وجود ساختمان مخابرات شیراز است که باید از محوطه دیوانخانه برداشته شود تا محوطه آزاد گردد و بتوان ثبت جهانی را انجام داد.
- چگونه ساختمان مخابرات شیراز از محور زندیه جدا خواهد شد؟
- با توافق بین میراث فرهنگی فارس و شهرداری شیراز، ساختمان مخابرات ظرف ۴۰ روز آینده به اداره کل میراث فرهنگی منتقل شده و حیاط دیوانخانه آزاد خواهد شد.
- هتل آسمان چه نقشی در محور زندیه دارد؟
- هتل آسمان با ارتفاع ۱۸ طبقه نزدیکی به ارگ کریم خان زند قرار دارد و به عنوان مانعی بصری برای ثبت جهانی محور زندیه مطرح شده است. برنامه‌هایی برای بهبود ایمنی و حفاظت این ساختمان در دست انجام است.
- چه اقداماتی برای مرمت بازار وکیل انجام شده است؟
- مرمت و سبک‌سازی سقف بازار وکیل در حال انجام است و برخی پروژه‌ها بیش از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند. همچنین اردو بازار، سرای روغنی و دیگر بخش‌ها نیز در دست مرمت هستند.
- برنامه‌های آینده برای ثبت جهانی محور زندیه چیستند؟
- پس از انجام مطالعات و بهسازی محور زندیه، کارشناسان یونسکو دعوت می‌شوند تا ارزیابی نهایی را انجام داده و ثبت جهانی را در سال ۲۰۲۵ آغاز کنند.
- محور زندیه از چه بناهای تاریخی‌ای تشکیل شده است؟
- محور زندیه شامل ارگ کریم خان زند، زمین دیوانخانه، میدان نقاره‌خانه، بازار وکیل، حمام وکیل، مسجدهای وکیل و مشیر و سایر بناهای تاریخی می‌باشد.
- چگونه ساختمان مخابرات تاثیرگذار بود؟
- ساختمان مخابرات به عنوان یک بنا مخرب در بافت تاریخی محور زندیه شناخته شده بود و مانع ثبت جهانی این مجموعه تاریخی شده بود.
- چه اقدامات دیگری برای انضباط‌بخشی محور زندیه انجام می‌شود؟
- آرایه‌های شهری محور زندیه، از جمله مغازه‌های هجوار ارگ، باید اصلاح و بهسازی شوند تا با معماری تاریخی منطقه همخوانی داشته باشند.
- چه تأثیری هتل آسمان بر دیدگاه ارگ کریم خان دارد؟
- هتل آسمان با ارتفاع بالای خود مانع بصری دید ارگ تاریخی کریم خان شده و به عنوان سد بصری در مقابل ثبت جهانی محور زندیه مطرح شده است.
- چه میراث‌های جهانی دیگری در استان فارس وجود دارد؟
- استان فارس دارای ۱۳ میراث ثبت جهانی است که هشت مورد از آنها مربوط به آثار ساسانی مانند تخت جمشید، موزه تخت جمشید، مجموعه تاریخی پاسارگاد، باغ‌های پاسارگاد و ارم و کاروانسرای ایزدخواست می‌باشد.
- زمان ثبت جهانی محور زندیه کی پیش‌بینی شده است؟
- ثبت جهانی محور زندیه قرار است در سال ۲۰۲۵ توسط مسئولان ثبت میراث تاریخی یونسکو مطرح شود.
- چه برنامه‌هایی برای بهسازی بانک ملی محور زندیه وجود دارد؟
- برنامه‌ها شامل برداشتن دکل‌های مخابراتی بالای ساختمان بانک ملی و کاهش مساحت حیاط بانک ملی برای بازسازی میدان نقاره خانه است.
- چگونه محل مخابرات شیراز برای ثبت جهانی آزاد می‌شود؟
- با تحویل ساختمان مخابرات شیراز به اداره کل میراث فرهنگی و انتقال زمینی در مقابل عمارت دیوانخانه به مخابرات، حیاط دیوانخانه آزاد خواهد شد.
- چه اقداماتی برای حفظ دیوارهای بازار وکیل انجام می‌شود؟
- نظارتی شدید بر دیوارهای بازار وکیل اعمال شده و افرادی که به آنها تعرضی کرده‌اند باید مشکل را رفع کنند یا با همکاری میراث فرهنگی اقدام به مرمت نمایند.
منبع خبری : https://www.irna.ir/news/85655347/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%88-%D9%86%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2
