گردشگری مازندران گروگان خانه دومی‌ها
در سال‌های اخیر، ایران چارتر به یکی از چالش‌های جدی استان مازندران تبدیل شده است. این موضوع نه تنها منجر به تغییرات زیست‌محیطی گسترده شده، بلکه اثرات اجتماعی و اقتصادی نیز بر جای گذاشته است. با گسترش خانه‌های دوم، طبیعت بومگردی مازندران دچار نوساناتی شده و ظرفیت‌های گردشگری به درستی بهره‌برداری نمی‌شوند. برای مقابله با این مشکلات، ضروری است که برنامه‌ریزی‌های دقیقی انجام شود تا ایران چارتر کنترل شده و به حفظ میراث فرهنگی و طبیعی منطقه کمک کند. تنها با اقدامات هماهنگ می‌توان از اثرات مخرب این پدیده جلوگیری کرد و گردشگری پایدار را تضمین نمود. همچنین، ایران چارتر نقش مهمی در توسعه گردشگری پایدار دارد.
تأثیرات زیست‌محیطی گردشگری مازندران گروگان خانه دومی‌ها
گسترش خانه‌های دوم در استان مازندران به طور مستقیم بر محیط زیست تأثیرات مخربی گذاشته است. افزایش ساخت‌وسازها در مناطق طبیعی باعث تخریب زیستگاه‌های بومی شده و تنوع زیستی این منطقه را کاهش داده است. همچنین، استفاده نادرست از منابع آب و تخلیه زباله‌ها در اقامتگاه‌های غیررسمی، مشکلات جدی زیست‌محیطی را به همراه داشته است. ایران چارتر با ارائه راهکارهای مناسب می‌تواند به حفظ محیط زیست و ارتقای گردشگری پایدار در مازندران کمک کند.
جنبه‌های اجتماعی گردشگری مازندران گروگان خانه دومی‌ها
پدیدار شدن خانه‌های دوم نه تنها به جنبه‌های زیست‌محیطی بلکه به جنبه‌های اجتماعی نیز آسیب رسانده است. افزایش نفوذ گردشگران غیررسمی باعث تغییرات فرهنگی و اجتماعی در جوامع محلی شده است. این تغییرات ممکن است به کاهش ارزش‌های سنتی و افزایش تنش‌های اجتماعی منجر شود. ایران چارتر با برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند به ایجاد تعادل بین نیازهای گردشگران و حفظ هویت فرهنگی محلی کمک کند.
تأثیرات اقتصادی گردشگری مازندران گروگان خانه دومی‌ها
خانه‌های دوم نقش مهمی در اقتصاد محلی ایفا می‌کنند، اما این تأثیرات دوگانه‌ای نیز دارند. از یک سو، افزایش اقامتگاه‌های غیررسمی می‌تواند به رونق کسب‌وکارهای مرتبط با گردشگری کمک کند. از سوی دیگر، این اقامتگاه‌ها ممکن است با کاهش درآمدهای رسمی و افزایش بی‌ثباتی اقتصادی مواجه شوند. ایران چارتر با ارائه مدل‌های اقتصادی پایدار می‌تواند به بهبود تعادل اقتصادی در این استان کمک کند.
راهکارهای مدیریت خانه دومی‌ها برای گردشگری پایدار در مازندران
برای مقابله با چالش‌های ناشی از انتشار خانه‌های دوم در مازندران، نیاز به راهکارهای مدیریتی دقیق و کارآمد وجود دارد. ایران چارتر با همکاری نهادهای محلی و دولتی می‌تواند طرح‌هایی برای کنترل ساخت‌وسازهای غیرمجاز ارائه دهد. این راهکارها شامل ایجاد نواحی مشخص برای اقامتگاه‌های دوم، نظارت مستمر و ارائه مشوق‌های مالی به سازندگان رسمی می‌باشد.
تأثیر تغییر کاربری اراضی کشاورزی به اقامتگاه‌های دوم در مازندران
تغییر کاربری اراضی کشاورزی به اقامتگاه‌های دوم باعث کاهش فعالیت‌های کشاورزی و نابودی مراتع شده است. این تغییرات منجر به کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش وابستگی به منابع خارجی می‌شود. ایران چارتر با ترویج کشاورزی پایدار و حمایت از کشاورزان محلی می‌تواند به بازسازی تعادل اقتصادی و حفظ منابع طبیعی کمک کند.
نقشه‌برداری از نقاط پرخطر خانه دومی‌ها در استان مازندران
شناسایی و نقشه‌برداری از مناطق پرخطر برای ساخت خانه‌های دوم در مازندران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ایران چارتر با استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند مناطقی را که بیشترین تأثیرات منفی زیست‌محیطی را دارند شناسایی کرده و اقدام به مدیریت آنها نماید. این اقدام می‌تواند به جلوگیری از تخریب‌های بی‌رویه و حفظ زیبایی‌های طبیعی استان کمک کند.
نقش میراث فرهنگی و طبیعی در جذب گردشگران به مازندران
میراث فرهنگی و طبیعی مازندران یکی از اصلی‌ترین عوامل جذب گردشگران به این استان می‌باشد. حفاظت و نگهداری از این میراث‌ها توسط نهادهای مختلف از جمله ایران چارتر، نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی و افزایش ارزش اقتصادی گردشگری ایفا می‌کند. ایجاد پویایی فرهنگی و ارائه تجربه‌ای منحصر به فرد به گردشگران می‌تواند به توسعه پایدار صنعت گردشگری کمک کند.
بررسی آمار و روند تقاضای خانه‌های دوم در مازندران
تحلیل آمارهای جاری نشان می‌دهد که تقاضا برای خانه‌های دوم در مازندران رو به افزایش است. این روند ناشی از رشد گردشگری داخلی و خارجی و تمایل خانواده‌های خوش‌نشین به داشتن اقامتگاه‌های خارج از شهر می‌باشد. ایران چارتر با بررسی دقیق این آمارها می‌تواند نیازهای بازار را شناسایی کرده و برنامه‌ریزی‌های لازم برای پاسخگویی به آنها را انجام دهد.
پیشنهادات ایران چارتر برای بهبود گردشگری مازندران گروگان خانه دومی‌ها
ایران چارتر با توجه به چالش‌های موجود، پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت گردشگری مازندران ارائه می‌دهد. این پیشنهادات شامل افزایش نظارت بر ساخت‌وسازهای غیرمجاز، ترویج گردشگری پایدار، و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری رسمی می‌باشد. همچنین، ارتقای آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفظ محیط زیست و فرهنگ محلی از دیگر اقدامات مورد نیاز است.
سوالات متداول
- خانه دوم‌ها در مازندران چیستند؟
- خانه دوم‌ها به ویلاها یا آپارتمان‌هایی گفته می‌شود که توسط خانواده‌های خوش‌نشین برای استفاده سالانه چند روزه ساخته می‌شوند. این خانه‌ها اغلب به صورت غیر رسمی و بدون مجوزهای لازم ساخته می‌شوند.
- چرا خانه دوم‌ها در مازندران ایجاد شده‌اند؟
- خانه دوم‌ها برای استفاده‌های تفریحی و اقامتی خانواده‌های خوش‌نشین ساخته شده‌اند تا بتوانند در فصل‌های تعطیلات و مناسبت‌های خاص، از طبیعت مازندران بهره‌مند شوند.
- تأثیر خانه دوم‌ها بر محیط زیست مازندران چگونه است؟
- ساخت و سازهای غیرمجاز خانه دوم‌ها منجر به تخریب زمین‌های کشاورزی، تغییر کاربری زمین‌ها به مناطق شهری، آلودگی آب و هوا، و افزایش پسماندها شده است که تمامی این عوامل به تخریب محیط زیست منجر می‌شوند.
- چگونه خانه دوم‌ها بر صنعت گردشگری مازندران تأثیر گذاشته‌اند؟
- گسترش خانه دوم‌ها باعث ناپایداری در صنعت گردشگری شده و ظرفیت‌های طبیعی منطقه را کاهش می‌دهد. این امر می‌تواند به کاهش کیفیت خدمات گردشگری و عدم استفاده بهینه از ظرفیت‌های گردشگری منجر شود.
- چه مشکلاتی ناشی از افزایش خانه دوم‌ها در مازندران رخ داده است؟
- افزایش خانه دوم‌ها منجر به ناهنجاری‌های اجتماعی، ناپایداری زیست‌محیطی، کمبود منابع آب و انرژی، و افزایش معضل پسماند در استان شده است.
- رئیس سازمان برنامه‌ریزی مازندران در مورد خانه دوم‌ها چه گفته است؟
- رئیس سازمان برنامه‌ریزی مازندران اعلام کرده که گسترش خانه دوم‌ها عامل اصلی ناپایداری‌های انرژی برق، گاز و آب و استمرار معضل پسماند در استان است.
- آیا آمار دقیقی از تعداد خانه‌های غیرمجاز در مازندران وجود دارد؟
- خیر، آمار دقیق و روشنی از بناهای غیرمجاز در قالب خانه دوم خانواده‌های خوش‌نشین در مازندران وجود ندارد، اما در برخی شهرستان‌ها مانند کلاردشت شاهد تخریب و قطعه‌بندی هزاران هکتار از اراضی کاری شده توسط این خانه‌ها هستیم.
- تأثیر خانه دوم‌ها بر زمین‌های کشاورزی چیست؟
- خانه دوم‌ها باعث تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی به مناطق شهری و اقامتی شده‌اند که این موضوع منجر به کاهش تولید کشاورزی و تخریب منابع طبیعی شده است.
- چه اقداماتی برای مقابله با گسترش خانه دوم‌ها پیشنهاد شده است؟
- پیشنهاد شده است که با شناخت توانمندی‌های منطقه، ارائه الگوهای صحیح ساخت و ساز، جلوگیری از احداث بناهای غیرمجاز، و برنامه‌ریزی صحیح جهت جذب گردشگران در شاخه‌های مختلف گردشگری بتوان به کاهش آسیب‌های ناشی از خانه دوم‌ها دست یافت.
- چگونه خانه دوم‌ها بر استفاده از ظرفیت‌های گردشگری تأثیر می‌گذارند؟
- تغییر کاربری زمین‌ها و ایجاد خانه دوم‌ها باعث شده تا ظرفیت‌های گردشگری به درستی استفاده نشوند و بسیاری از منابع طبیعی که می‌توانستند جذابیت‌های گردشگری را افزایش دهند، تخریب شده‌اند.
- آیا ویلاهای اجاره‌ای نیز بر صنعت گردشگری تأثیر گذاشته‌اند؟
- بله، ویلاهای اجاره‌ای که به صورت غیرمجاز ساخته شده‌اند، کیفیت نامناسب خدمات‌دهی و نبود نظارت‌های بهداشتی و امنیتی باعث شده تا گردشگران بیشتر به سمت این اقامتگاه‌های غیررسمی جذب شوند که این موضوع بر اعتبار و کیفیت صنعت گردشگری مازندران تأثیر منفی گذاشته است.
- پدیده سقف‌های رنگی در مازندران چیست؟
- پدیده سقف‌های رنگی به خانه‌های دوم‌های با سقف‌های رنگارنگ اشاره دارد که نشان‌دهنده افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز و بی‌برنامه در مازندران است. این سقف‌های رنگی نمادی از نابسامانی‌های گردشگری و فقدان مدیریت صحیح منطقه هستند.
- چالش‌های محیط زیستی مازندران ناشی از خانه دوم‌ها چیستند؟
- چالش‌های محیط زیستی شامل تخریب زمین‌های کشاورزی، آلودگی آب و هوا، افزایش پسماند، تغییر کاربری زمین‌ها، و فشار بر منابع طبیعی منطقه می‌شوند که همه ناشی از افزایش خانه دوم‌ها هستند.
- چگونه خانه دوم‌ها بر اقتصاد محلی تأثیر گذاشته‌اند؟
- وجود خانه دوم‌ها باعث وابستگی اقتصاد محلی به حوزه املاک و مستغلات شده و کاهش بهره‌برداری از بخش کشاورزی، که یکی از منابع اصلی درآمد محلی است، شده است.
- روند رشد خانه دوم‌ها در مازندران چگونه بوده است؟
- از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ تعداد خانه‌های خالی در مازندران حدود پنج برابر افزایش یافته و در برخی مناطق روستایی همچنان این روند با سرعت بیشتری ادامه دارد.
- تفاوت خانه‌های رسمی و غیررسمی در مازندران چیست؟
- خانه‌های رسمی شامل اقامتگاه‌های دارای مجوز مانند هتل‌ها و متل‌ها هستند که زیر نظارت قوانین بهداشتی و امنیتی قرار دارند، در حالی که خانه‌های غیررسمی بدون مجوز و نظارت ساخته می‌شوند و کیفیت خدمات آنها پایین‌تر است.
- چه راهکارهایی برای ساماندهی اقامتگاه‌های غیررسمی پیشنهاد شده است؟
- پیشنهاد شده است که با ارائه برنامه‌های جامع و الگوهای ساخت صحیح، نظارت بیشتر بر ساخت و سازها، و ارائه راهکارهایی برای تبدیل خانه‌های غیرمجاز به اقامتگاه‌های رسمی و تحت نظارت، بتوان گردشگری را به صورت پایدار مدیریت کرد.
- آیا ساخت خانه دوم‌ها به عنوان یک فرصت درآمدزا برای مازندران مطرح شده است؟
- برخی افراد ممکن است ساخت خانه دوم‌ها را به عنوان یک فرصت درآمدزا ببینند، اما در واقع این پدیده سهم بسزایی در بروز چالش‌های محیط زیستی ، اجتماعی و اقتصادی دارد و اثرات منفی آن بر روند پایدار گردشگری بیشتر است.
- آیا دولت یا نهادهای محلی اقدامات خاصی برای کنترل خانه دوم‌ها انجام داده‌اند؟
- تا حدی دولت و نهادهای محلی تلاش‌هایی برای مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز انجام داده‌اند، اما به دلیل ریشه عمیق این پدیده و اشتهای خوش‌نشینان به مالکیت زمین، مقابله با آن هنوز کامل نشده است.
- تاثیر خانه دوم‌ها بر منابع آب و انرژی مازندران چگونه است؟
- گسترش خانه دوم‌ها باعث افزایش مصرف منابع آب و انرژی شده است که این موضوع به ناپایداری در تأمین این منابع و افزایش هزینه‌های آب و برق در استان منجر شده است.
- چگونه می‌توان از آثار منفی خانه دوم‌ها جلوگیری کرد؟
- برای جلوگیری از آثار منفی خانه دوم‌ها باید نظارت دقیق‌تر بر ساخت و سازها ، ارائه مشوق‌هایی برای استفاده از اقامتگاه‌های رسمی، و برنامه‌ریزی گردشگری پایدار در مناطق هدف انجام شود.
گردشگری مازندران گروگان خانه دومی‌ها
۱۳ آذر ۱۴۰۳، ۱۰:۳۴ کد خبر: ۸۵۶۷۸۴۸۰ استان‌ها / مازندران ساری-ایرنا- سابقه و قدمت ساماندهی مراکز اقامتی غیر رسمی و خانه دومی‌ها در مازندران به بیش از یک دهه می‌رسد و در این سال‌ها روند کُند اجرای آن باعث شد تا کم‌کم اجرای این طرح در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد تا جایی که رئیس سازمان برنامه‌ریزی مازندران در نخستین نشست با استاندار جدید، عامل اصلی ناترازی‌های انرژی برق، گاز و آب و تداوم معضل پسماند در استان را ناشی از واحدهای خوش‌نشینی اعلام کرد. به گزارش ایرنا، بررسی‌های سه دهه اخیر نشان می‌دهد که به علت عدم نظارت کافی بر روند ساخت و سازها و پیدایش هزاران ویلا یا به عبارتی ساخت خانه دوم برای خانواده‌های خوش‌نشین با هدف استفاده سالانه چند روزه، سبب شده تا بخش وسیعی از اراضی شهر و نواحی پیرامونی مازندران دستخوش تغییرات شود و در نتیجه با تغییر بخش عمده‌ای از باغ‌ها و مزارع کشاورزی و تبدیل آن به شهرک‌های اقامتی و تفریحی، مازندران رفته رفته از حالت طبیعی و گردشگری خارج شود. اگرچه آمار دقیق و روشنی از بناهای غیرمجاز در قالب خانه دوم خانواده‌های خوش‌نشین در مازندران وجود ندارد، اما فقط در یک شهرستان یعنی کلاردشت بنا به گفته مسئولان امر، از سطح هزار هکتار از اراضی باغی و زراعی، حدود ۵۰۰ هکتار آن در سال‌های گذشته تخریب و قطعه‌بندی شده است. کارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند با ساخت و سازهای غیرمجاز در خارج از محدوده شهری و حریم شهر و روستاها به بهانه فعالیت و رونق صنعت گردشگری، علاوه بر ایجاد ناپایداری در عرصه‌های مختلف زیست‌محیطی و دیگر بخش‌ها، نه تنها عامل تهدید کننده برای گردشگری بلکه در آینده این منطقه دچار ناهنجاری‌های اجتماعی زیادی خواهد شد. این کارشناسان تاکید دارند باید با شناخت توانمندی‌های منطقه در عرصه‌های مختلف و ارائه الگوهای صحیح از ساخت و سازها و جلوگیری از احداث بناهای غیرمجاز، همچنین برنامه‌ریزی صحیح در جهت جذب گردشگران در شاخه‌های مختلف گردشگری بتوان منطقه را از آسیب جدی نجات داد.
مصایب «خانه دوم» در مازندران
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مازندران در نخستین نشست با استاندار جدید این خطه از شمال کشور، عامل اصلی ناترازی‌های انرژی برق، گاز و آب و تداوم معضل پسماند در استان را ناشی از گسترش خانه دومی‌ها عنوان کرد. فرج الله فتح‌الله‌پور روز گذشته دوشنبه در نشست فرمانداران با مهدی یونسی رستمی استاندار جدید مازندران با اظهار این که مهم‌ترین دلیل ناکارآمدی ساختار اقتصادی استان وابستگی به حوزه املاک و مستغلات است، توضیح داد: واقعیت مشکلات اصلی بی‌رونقی صنعت بی‌نظیر بخش گردشگری استان، گسترش و توسعه خانه دومی‌ها است. وی با بیان این که با هجوم خانه دومی‌ها تغییر کاربری‌های غیرمجاز زمین‌های کشاورزی و تجاوز و تصرف به عرصه‌های ملی در استان زیاد شده است، ادامه داد: این امر سبب شد تا ظرفیت‌های گردشگری به درستی استفاده نمی‌شود. رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مازندران با تاکید بر این نکته که پایین بودن ضریب استفاده از ظرفیت‌های گردشگری نشان‌دهنده این مشکلات است، گفت: مصداق بارز این مشکلات کاهش آمار بهره‌برداران بخش کشاورزی استان است. فتح‌الله‌پور ادامه داد: در سال ۱۳۹۳، سه هزار و ۲۲۲ بهره‌بردار کشاورزی به ثبت رسیده است اما در بازدیدهای میدانی بسیاری از بهره‌برداران با فروش زمین‌های کشاورزی از این بخش خارج شدند، چرا که زمین‌های آنان با قیمت چندین برابری نسبت به درآمد کشاورزی، به ویلاها تبدیل شد و در واقع شاهد گسترش خوش‌نشین‌ها در استان هستیم.
بحران در بحران
در کنار خوش‌نشین‌ها، ویلاهای اجاره‌ای هم بر صنعت گردشگری مازندران چنبره انداختند چرا که مازندران استانی مسافرخیز است و در شرایط عادی سالانه از افزون بر ۹۰ میلیون نفر شب گردشگر پذیرایی می‌کند. طبق آمارها بیش از ۹۰ درصد این مسافران در اقامتگاه‌های رسمی اسکان نمی‌یابند و اقامتگاه‌های غیر رسمی محل اسکان و استقرار آنان در مدت زمان اقامتشان در این استان است. محدودیت اقامتگاه‌های رسمی، کیفیت نامناسب خدمات‌دهی و نگاه سنتی متولیان این بخش را می‌توان از جمله عواملی نام برد که گرایش غالب مسافران به سمت اسکان و اقامت در مراکز اقامتی غیر رسمی بکشاند. البته اگر از زاویه دیگر و با دید منصفانه به این مساله نگاه کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که همین خانه‌های استیجاری در قالب ویلا و آپارتمان طی دهه‌های اخیر توانسته‌اند کمبود اقامتگاه‌های رسمی را پوشش دهند. به اعتقاد کارشناسان جهانگردی هم اینگونه فضاهای اقامتی ارزان‌قیمت با قابلیت دسترسی آسان در کشورهای توسعه‌یافته دارای صنعت گردشگری هم فعال است و یکی از جذاب‌ترین شیوه‌های اقامتی گردشگران محسوب می‌شود، اما آنچه که این اقامتگاه‌ها را در مازندران متمایز می‌کند، غیرمجاز بودنشان است که سبب می‌شود تا هیچ نظارتی به لحاظ بهداشتی و امنیتی و دیگر جنبه‌ها بر روی آنها وجود نداشته باشد و برخلاف مشابه خارجی، کارکرد فرهنگی هم نداشته باشد. ساماندهی اقامتگاه‌های غیر رسمی که بیشتر با عنوان خانه‌های مسافر در میان عامه مردم شناخته شده است از دهه ۹۰ در مازندران کلید خورده است و همچون حلقه اقامتگاه‌های رسمی مانند هتل‌ها و متل‌ها با اقامتگاه‌های بومگردی، ولی در حال حاضر روند ساماندهی آنچنان باید و شاید محقق نشده است. علاوه بر این موضوعات، حضور افراد متعدد با تابلوهای رنگ و رو رفته و بی‌قواره در حاشیه جاده‌ها و خیابان‌ها چهره شهرها و روستاهای گردشگرپذیر مازندران را بی‌قیاسه کرده است؛ چهره‌ای بر خلاف ادعا و نمایش ویلاهای لوکس و به قول خودشان “اقامت بی‌دردسر”، نشان از نابسامانی عمیق در گردشگری و فقدان مدیریت درست دارد.
پدیده سقف‌های رنگی در مازندران
از سوی دیگر باید به این سوال پاسخ داد که گردشگری بی‌برنامه و ناسازگار با شرایط و ضوابط منطقه میزبان می‌تواند بر محیط زیست و جامعه آن منطقه تأثیر بگذارد؟ پاسخ این پرسش طی سال‌های اخیر به شیوه‌های گوناگون برای ساکنان بسیاری از مناطق مازندران به طور عملی مشخص شده است. یکی از وجوه آن هم پدیده خانه‌های دوم و سقف‌های رنگی است. چالش‌های محیط زیستی مازندران آن‌قدر پرتعداد هستند که اگر قرار باشد هر کدام از آنها را به شکلی تفصیلی مورد بررسی قرار داد می‌توان صدها صفحه پژوهش در ارتباط با هر کدام از این چالش‌ها تهیه کرد. پسماند، شیرابه‌ها، آلودگی آب و خاک، آلودگی هوا، صید و شکار، تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی و منابع طبیعی، زمین‌خواری و کوه‌خواری و موارد مشابه برخی از این چالش‌ها هستند که هر کدام ابعاد و زوایای متعددی دارند. به این چالش‌ها دست‌کم یک پدیده و چالش مهم دیگر نیز می‌توان افزود و آن هم پدیده سقف‌های رنگی یا خانه‌های دوم. پیشرفت ناموزون و بدون برنامه گردشگری در مازندران و تبدیل شدن گردشگری به خوش‌نشینی طی دو دهه اخیر سبب شد که بخش مهمی از محیط زیست این استان تحت فشار ساخت‌وسازهای خارج از ضابطه قرار بگیرد. ساخت‌وسازهایی که سال‌هاست برای مقابله با آنها تأکیدهای تکراری مستمری دیده و شنیده می‌شود. اما به نظر می‌رسد آن‌قدر در مازندران ریشه داده که به این سادگی‌ها امکان مقابله با آن وجود ندارد. مهم‌تر این‌که خروجی سال‌ها کم‌توجهی به این ساخت‌وسازها و اشتهای تمام‌نشدنی خوش‌نشینان به مالکیت زمین و ویلا در مناطق مختلف مازندران سبب شد چند‌صدهزار واحد خوش‌نشینی در این استان طی حدود دو دهه اخیر ساخته شود. هفته محیط زیست معمولا بهانه‌ای است تا نگاهی به مشکلات محیط زیستی و مطالبات این حوزه انجام شود. اما در میان سرفصل‌های مرتبط با این هفته معمولا به ساخت‌وسازها به عنوان یکی از چالش‌های حوزه محیط زیست و منابع طبیعی کمتر توجه می‌شود. در حالی که مشاهدات و آمار و ارقام نشان می‌دهند این پدیده که از نگاه برخی افراد اتفاقی درآمدزا برای مازندران است، سهم بسزایی در بروز چالش‌های محیط زیستی و البته مسائل اجتماعی و اقتصادی دارد.
آمارها چه می‌گویند؟
هرچند که مشاهدات میدانی به طور کامل وضعیت تخریب محیط زیست به دلیل افزایش تقاضا برای ساخت و ساز را نشان می‌دهند، اما طبیعتا اعداد و ارقام آماری مانند همیشه به درک بهتر وضعیت کمک می‌کنند. درباره آمار خانه‌های دوم در مازندران اگر مروری بر داده‌های مرکز آمار ایران داشته باشیم درمی‌یابیم که روند افزایش تعداد این واحدهای خوش‌نشینی در این استان طی دو دهه اخیر چگونه افزایشی شد و با چه سرعتی پیش رفت. به استناد داده‌های ثبت شده در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، مازندران در آن سال ۲۱ هزار و ۳۷ واحد مسکونی خالی داشت. تعداد واحدهای مسکونی خالی مازندران در سال ۱۳۹۰ طبق سرشماری انجام شده در آن سال بیش از سه برابر نسبت به سال ۱۳۸۵ رشد داشت و از مرز ۷۰ هزار واحد عبور کرد. قابل توجه‌تر این‌که مسیر افزایشی ساخت این واحدها در مازندران سال به سال پرسرعت‌تر شد و طبق سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۵ تعداد خانه‌های خالی مازندران با افزایش ۴۶ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۰، به ۱۰۲ هزار واحد مسکونی رسید. یعنی طی یک دهه -۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵- تعداد خانه‌های خالی مازندران حدود پنج برابر افزایش یافت. این در حالی است که رشد تعداد خانه‌های خالی کل کشور در این بازه زمانی تقریبا چهار برابر بود. یعنی از ۴۳۳ هزار و ۵۶۹ واحد در سال ۱۳۸۵ به ۲ میلیون و ۵۸۷ هزار و ۶۰۷ واحد در سال ۱۳۹۵ رسید. از سوی دیگر آمارها از رشد ۵۱ درصدی تعداد کل واحدهای مسکونی در مازندران طی بازه ۱۰ ساله ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ خبر می‌دهند. این در حالی است که رشد جمعیت این استان در این بازه زمانی حدود ۱۲ درصد ثبت شده است. همه این اعداد و ارقام نشان می‌دهند که در این استان فراتر از نیاز ساکنان بومی ساخت‌وساز در حال انجام است. ساخت‌وسازی که عمدتا به خوش‌نشینان تعلق دارد یا نهایتا توسط برخی بومیان برای فروختن به خوش‌نشینان انجام می‌شوند. طبیعتا در استانی که کمبود زمین یکی از محدودیت‌های اجرای پروژه‌های عمرانی به حساب می‌آید، این حجم از ساخت و ساز طبیعتا از مساحت شالیزارها و منابع طبیعی می‌کاهد. **روستاها هدف اصلی ساخت خانه‌های دوم** همین آمارهای رسمی یک نکته مهم دیگر را نیز درباره این ساخت‌وسازها نشان می‌دهند؛ شتاب ساخت خانه‌های دوم در روستاها. میانگین تعداد مسکن روستایی در مازندران حدود ۴۳ درصد است که نزدیک به ۲۰ درصد بیشتر از میانگین کشوری است. البته این فاصله آماری به دلیل جمعیت ساکن روستاهای مازندران تا حدودی عادی است. اما نکته مهم آن‌جا به نظر می‌آید که رشد مسکن روستایی در مازندران طی یک بازه زمانی پنج ساله نسبت به رشد مسکن روستایی در کشور به شکل چشمگیری بیشتر است. ساخت مسکن روستایی در بازه پنج ساله ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ برای مازندران ۱۱ درصد بود، در حالی که همین شاخص برای میانگین کشوری در همین بازه پنج ساله چهار درصد ثبت شده است. این داده‌های آماری با توجه به ۱۰ ساله شدن سرشماری نفوس و مسکن در کشور، از سال ۱۳۹۵ به بعد این داده‌ها به‌روز نشده است. اما تردیدی نیست که همه این داده‌ها بویژه برای مازندران طی ۶ سال اخیر به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. مشاهدات عینی و میدانی هم این نکته را تایید می‌کنند که ساخت خانه‌های خوش‌نشینی به عنوان خانه‌های دوم که یکی از نمادها و نشانه‌های برجسته‌اشان طی یکی دو دهه اخیر رنگارنگ بودن سقف آن‌هاست کماکان با سرعت در حال انجام است.
منابع- ایرنا [www.irna.ir](https://www.irna.ir) – گزارش‌ها و مصاحبه‌ها از منابع معتبر مرتبط با مازندران و صنعت گردشگری منبع خبری : https://www.irna.ir/news/85678480/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%87%D8%A7
